Thời gian gần đây, số lượng xe đạp điện được sử dụng ngày càng nhiều do loại phương tiện này đáp ứng được nhu cầu đi lại hằng ngày của người dân, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Tuy nhiên tỷ lệ tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến xe đạp điện cũng có xu hướng gia tăng. Đây là vấn đề nóng cần giải pháp quản lý phù hợp, hiệu quả của chính quyền các cấp, cơ quan chức năng và toàn xã hội.
Đang xem: Tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông đối với học sinh từ xe
Nguy cơ tiềm ẩn
Với lợi thế là phương tiện có động cơ điện, chạy bằng ắc quy, kiểu dáng đẹp, màu sắc phong phú, trọng lượng nhẹ, nhỏ gọn, mức giá hợp lý, chi phí vận hành thấp, thân thiện với môi trường, không cần đăng ký xe, giấy phép lái xe,… trong khi tốc độ di chuyển có thể lên đến 40km/giờ (tốc độ tiêu chuẩn là 25km/giờ), tương đương với tốc độ xe máy nên thời gian gần đây lượng xe đạp điện tăng đột biến, ngày càng trở nên phổ biến, dần thay thế xe đạp và được nhiều người sử dụng.
Tuy nhiên bên cạnh những ưu thế trên, xe đạp điện cũng bộc lộ những hạn chế nhất định và tiềm ẩn nguy cơ gây mất trật tự, an toàn giao thông (TTATGT). Khi hoạt động trên đường, xe gần như không phát ra tiếng động. Xe không có đồng hồ báo tốc độ, hệ số an toàn thấp, tiết diện tiếp xúc với mặt đường của lốp xe nhỏ, độ ma sát với mặt đường kém, nếu đi với tốc độ cao mà phanh gấp xe có thể bị văng ra. Ắc quy của xe chỉ sử dụng được khoảng 1 – 2 năm là hỏng sẽ trở thành chất thải rắn, gây ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, phần lớn người điều khiển xe đạp điện là thanh, thiếu niên, học sinh, kỹ năng vận hành chưa cao, khả năng xử lý tình huống còn hạn chế.
Trước thực tế giá nhiên liệu ngày càng tăng, các cửa hàng, đại lý xe đạp điện cũng xuất hiện ngày một nhiều hơn, bày bán rất nhiều xe được thiết kế không khác gì các dòng xe máy tay ga cao cấp với nhiều chủng loại, từ các thương hiệu xe sản xuất trong nước, như: Delta, Green Bike, Thống Nhất… đến các dòng xe ngoại nhập được phân phối chính thức, như: Bridgestone, Koolbike, HK bike… Trên thị trường còn không ít cửa hàng bán xe đạp điện là hàng nhập lậu, không rõ nguồn gốc, sử dụng linh kiện nhập từ Trung Quốc về lắp ráp tại Việt Nam hoặc hàng nhái, gắn nhãn mác các thương hiệu uy tín. Việc thiếu minh bạch về chất lượng, giá cả đã ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng, phá hoại nền sản xuất trong nước, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước và là nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng vi phạm TTATGT, TNGT liên quan đến xe đạp điện ngày càng tăng.
Đâu là giải pháp?
Luật Giao thông đường bộ quy định xe đạp điện là phương tiện giao thông thô sơ, do đó tiêu chuẩn chất lượng, điều kiện an toàn kỹ thuật cũng như công tác quản lý đối với xe đạp điện và người điều khiển xe đạp điện,… không bị điều chỉnh chặt chẽ như đối với phương tiện giao thông cơ giới, cụ thể là xe đạp điện không phải đăng ký, cấp biển số, người điều khiển không bắt buộc phải có giấy phép lái xe,…. Trong khi thực tế xe đạp điện là phương tiện có gắn động cơ, lưu thông với tốc độ khá nhanh. Do đó, để siết chặt quản lý đối với phương tiện này, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung Luật Giao thông đường bộ và các văn bản dưới Luật cho phù hợp, quy định cụ thể tiêu chuẩn chất lượng, điều kiện an toàn kỹ thuật, tốc độ tối đa cho phép khi lưu thông trên từng loại tuyến đường, điều kiện sức khỏe, độ tuổi và nhận thức pháp luật giao thông đường bộ của người điều khiển,….
Xem thêm: Xe Máy Sirius 50 Phân Khối Chạy Đường Xa Được Không? ? Sirius 50 Phân Khối Chạy Đường Xa Được Không
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật giao thông đường bộ với nội dung, hình thức linh hoạt, hiệu quả, tập trung vào điều kiện tham gia giao thông, quy tắc giao thông và kỹ năng điều khiển phương tiện. Đặc biệt là đối với thanh, thiếu niên, học sinh, cần thông qua nhà trường để giáo dục ý thức chấp hành quy tắc giao thông. Khi tham gia giao thông, các em phải tự giác tuân thủ các quy định về đội mũ bảo hiểm, không phóng nhanh, vượt ẩu, lạng lách, đánh võng,… Tổ chức các buổi học ngoại khóa, tọa đàm, trao đổi để giáo dục kỹ năng điều khiển xe đạp điện, đồng thời tiến hành ký cam kết giữa học sinh với nhà trường trong chấp hành các quy định về an toàn giao thông, đưa việc thực hiện các quy định này vào chỉ tiêu xếp loại hạnh kiểm học sinh và đánh giá thi đua. Các bậc phụ huynh không nên chủ quan cho con em mình sử dụng xe đạp điện khi còn quá nhỏ tuổi; thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng xe đạp điện để kịp thời phát hiện, sửa chữa những hỏng hóc; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong việc hướng dẫn, trang bị cho các em những kiến thức, kỹ năng tham gia giao thông an toàn. Ngoài ra, các phương tiện thông tin đại chúng cần tăng cường thời lượng, tin bài để phổ biến, tuyên truyền các quy định và chế tài xử phạt vi phạm hành chính đối với người điều khiển xe đạp điện vi phạm TTATGT. Tổ chức nhiều hơn các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật giao thông đường bộ để người dân hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của việc bảo đảm TTATGT nói chung, với xe đạp điện nói riêng, sớm hình thành và coi văn hóa giao thông là nếp sống, thói quen hằng ngày khi tham gia giao thông.
Lực lượng cảnh sát giao thông, cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, công an các quận, huyện, thành phố, thị xã,… tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp điều khiển xe đạp điện vi phạm pháp luật giao thông đường bộ. Ngoài việc xử phạt hành chính theo quy định, cần tổng hợp, gửi thông báo về ủy ban nhân dân phường, xã, thị trấn nơi cư trú của người điều khiển để có biện pháp giáo dục, răn đe; trường hợp người vi phạm là học sinh thì gửi thông báo cho sở, phòng giáo dục và đào tạo và nhà trường nơi học sinh theo học để làm căn cứ xếp loại hạnh kiểm cuối năm. Ủy ban nhân dân phường, xã, thị trấn tổ chức thống kê, rà soát số lượng xe đạp điện của người dân trên địa bàn để có biện pháp quản lý phù hợp; tổ chức giáo dục các trường hợp vi phạm khi có thông báo của cơ quan chức năng; gắn trách nhiệm của cha mẹ, người nuôi dưỡng khi có con cái, người thân vi phạm.
Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Sử Dụng Xe Đạp Điện Asama An Toàn Đúng Cách, Hướng Dẫn Sử Dụng Xe Đạp Điện An Toàn
Để giảm thiểu TNGT liên quan đến xe đạp điện cần sự quan tâm, vào cuộc tích cực của chính quyền các cấp, các ngành chức năng và toàn xã hội. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn phải xuất phát từ ý thức của mỗi người tham gia giao thông. Thực tế cho thấy, TNGT liên quan xe đạp điện hoàn toàn có thể kiểm soát, phòng tránh được nếu người tham gia giao thông, nhất là các em học sinh tự nâng cao ý thức, chấp hành nghiêm túc quy định về tốc độ, đội mũ bảo hiểm và quy tắc giao thông.